การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของนักศึกษา: กรณีศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบและประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของนักศึกษา ใช้กระบวนการวิจัยแบบผสมผสานร่วมกับการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม การวิจัยแบ่งออกเป็น 2 ระยะ คือ ระยะการสังเคราะห์รูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของนักศึกษา และระยะการพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ การทดลอง การประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ซึ่งประยุกต์ใช้ทฤษฎีขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม กลุ่มตัวอย่าง คือ นักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครได้โดยการเลือกแบบเจาะจงตามเกณฑ์ ซึ่งเป็นนักศึกษาที่มีพฤติกรรมการสูบบุหรี่เป็นประจำและประเมินขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอยู่ในขั้นชั่งใจ จำนวน 38 คน หลังจากพัฒนารูปแบบแล้วทำการทดลองโดยใช้เวลาในการทดลองกิจกรรมจำนวน 12 สัปดาห์ ระยะติดตามผลการวิจัย 4 สัปดาห์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และทดสอบความแตกต่างด้วยสถิติ Paired samples t-test ผลการศึกษาพบว่า 1) รูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ ประกอบด้วยกิจกรรม 12 กิจกรรม 2) ผลการทดลองและประเมินประสิทธิผลการใช้รูปแบบ คือ 2.1) ด้านความสมดุลในการตัดสินใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการการสูบบุหรี่ ภายหลังการทดลองนักศึกษามีคะแนนเฉลี่ยสูงขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (p-value <0.05) 2.2) ด้านการรับรู้ความสามารถของตนเองในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการการสูบบุหรี่พบว่าภายหลังการทดลองนักศึกษามีคะแนนเฉลี่ยสูงขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (p-value <0.05) 2.3) การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม พบว่าภายหลังการทดลองมีจำนวนนักศึกษาที่มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการสูบบุหรี่จากขั้นไม่สนใจเปลี่ยนแปลงเป็นขั้นปฏิบัติจำนวน 22 คน คิดเป็นร้อยละ 57.9 2.4) ด้านพฤติกรรมการสูบบุหรี่ พบว่าภายหลังการทดลองนักศึกษามีคะแนนเฉลี่ยของพฤติกรรมการสูบบุหรี่ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (p-value <0.05) 2.5) การประเมินความพึงพอใจที่มีต่อรูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่อยู่ในระดับมากที่สุด (= 4.6)