การใช้หลักธรรมทางพุทธศาสนา เพื่อบรรเทาความขัดแย้งและเพื่อสร้างความปรองดองของพระไพศาล วิสาโล

Abstract

ดุษฎีนิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาอยู่ 3 ประการ คือ ประการที่หนึ่ง เพื่อศึกษาแนวคิดและหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาของพระไพศาล  วิสาโล  ประการที่สอง เพื่อศึกษาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ในการบรรเทาความขัดแย้งและสร้างความปรองดอง  และประการที่สาม เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการนำแนวคิดและหลักธรรมของพระไพศาล  วิสาโล ไปใช้เพื่อบรรเทาความขัดแย้งและสร้างความปรองดอง ในการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative research) โดยการวิจัยเอกสาร (documentary research) และเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก (in-depth interview)  ผลการวิจัยพบว่า  1) แนวคิดและหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาของพระไพศาล วิสาโล คือ ไตรสิกขา, อนัจตา, คารวธรรม, สามัคคีธรรม, พรหมวิหาร 4, ปริหานิยธรรม, สารณียธรรม, สังคหวัตถุธรรม และราชสวัสดี  2) หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเข้ามาช่วยบรรเทาความขัดแย้งและสร้างความปรองดอง คือสันติวิธีและหลักธรรม  3) ปัญหาและอุปสรรคในการนำแนวคิดและหลักธรรมของพระไพศาล  วิสาโล ไปใช้เพื่อบรรเทาความขัดแย้งและสร้างความปรองดอง คือกฎไตรลักษณ์