การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นรายวิชาวาริชภูมิศึกษา ตามแนวคิดการใช้แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่นเป็นฐานร่วมกับการเรียนรู้ร่วมกัน ชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและศึกษาผลการการทดลองใช้หลักสูตรท้องถิ่นรายวิชาวาริชภูมิศึกษา ตามแนวคิดการใช้แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่นเป็นฐานร่วมกับการเรียนรู้ร่วมกัน ชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น การพัฒนาหลักสูตร มี 3 ขั้นตอน คือ 1) ศึกษาแนวคิดพื้นฐาน และข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับอำเภอวาริชภูมิ 2) สร้างหลักสูตรและประเมินความเหมาะสมโดยผู้เชี่ยวชาญ และ 3) ทดลองใช้หลักสูตร โดยใช้กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนวาริชภูมิวิทยา จำนวน 20 คน เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบวัดเจตคติต่อท้องถิ่นวาริชภูมิ และแบบประเมินพฤติกรรมการเรียนรู้ร่วมกัน สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบทีชนิดกลุ่มสัมพันธ์กัน ผลการวิจัยโดยสรุปได้ว่า
หลักสูตรที่สร้างขึ้นมี 11 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) ที่มาและความสำคัญ 2) แนวคิดพื้นฐาน 3) หลักการ 4) จุดมุ่งหมาย 5) ผลการเรียนรู้ 6) ขอบข่ายเนื้อหา 7) คำอธิบายรายวิชา 8) โครงสร้างรายวิชา 9) แนวการจัดการเรียนรู้ ซึ่งมี 7 ขั้น คือ (1) เตรียมผู้เรียน เพียรเติมคุณธรรม (2) นำสู่กระบวนการกลุ่ม (3) ประชุมแบ่งงานรับผิดชอบ (4) ประกอบกิจตามหน้าที่ (5) วิถีแห่งความคิดรวบยอด ตลอดจนวิธีแก้ปัญหา (6) พาผองมิตรร่วมศึกษา และ (7) นำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน 10) สื่อและแหล่งเรียนรู้ และ 11) แนวการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ผลการประเมินหลักสูตรโดยผู้เชี่ยวชาญ พบว่า โดยรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนผลการทดลองใช้หลักสูตร พบว่า นักเรียนที่เรียนตามหลักสูตรมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและเจตคติต่อท้องถิ่นวาริชภูมิ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และมีพฤติกรรมการเรียนรู้ร่วมกันอยู่ในระดับมาก