แนวทางการจัดการเรียนรู้ด้วยวิธีการแบบเปิดที่ส่งเสริมความสามารถในการสื่อสารทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เรื่อง หลักการนับเบื้องต้น

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการจัดการเรียนรู้ด้วยวิธีการแบบเปิดที่ส่งเสริมความสามารถในการสื่อสารทางคณิตศาสตร์ กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 จำนวนนักเรียนทั้งหมด 40 คน การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียนตามวงจร PAOR ทั้ง 4 วงจร เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยแบ่งออกเป็น 1) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐาน 4 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้วิธีการแบบเปิด เรื่อง หลักการนับเบื้องต้น และใบกิจกรรม 2) เครื่องมือที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ อนุทินสะท้อนคิด วิดีโอ และภาพถ่าย โดยใช้การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพและการบรรยายเชิงวิเคราะห์ตามกรอบแนวคิดของ Febry Tiffany, et al. ผลการวิจัยพบว่า ขั้นที่ 1 การนำเสนอปัญหาปลายเปิด ครูควรเลือกสถานการณ์ปัญหาที่น่าสนใจและเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวันของนักเรียน เพื่อกระตุ้นความสนใจและส่งเสริมให้เกิดการคาดการณ์คำตอบ ขั้นที่ 2 การเรียนรู้ด้วยตัวเองของนักเรียน ครูควรเปิดโอกาสให้นักเรียนคิดหาวิธีแก้ปัญหาตามแนวทางของตนเองโดยไม่เข้าไปชี้นำ แต่ให้สังเกตแนวคิดของนักเรียน พร้อมทั้งวิเคราะห์รูปแบบการคิดที่เกิดขึ้น เพื่อนำไปสู่การแลกเปลี่ยนความคิดในขั้นตอนถัดไป ขั้นที่ 3 การอภิปรายและเปรียบเทียบแนวคิดในชั้นเรียน ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนนำเสนอแนวคิดของตนเองอย่างอิสระต่อเพื่อนในชั้นเรียน เพื่อส่งเสริมการแลกเปลี่ยนมุมมองและร่วมกันวิเคราะห์แนวทางต่าง ๆ อันจะนำไปสู่การอภิปรายที่ลึกซึ้ง ขั้นที่ 4 สรุปเชื่อมโยงแนวคิดของนักเรียน ครูต้องใช้คำถามที่ช่วยดึงประเด็นหลักของบทเรียนออกมาและกระตุ้นการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน โดยตั้งคำถามให้นักเรียนสังเกตแนวคิดสำคัญที่ถูกเขียนไว้บนกระดานระหว่างการอภิปรายและเปรียบเทียบแนวคิด จากนั้นให้นักเรียนเขียนสรุปสาระสำคัญที่ได้เรียนรู้โดยใช้ภาษาของตนเอง เพื่อสะท้อนความเข้าใจของแต่ละคน