ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการใช้เครื่องจักรและอุปกรณ์เป็นหลักประกันการชำระหนี้ต่อสถาบันการเงิน1

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการใช้เครื่องจักรและอุปกรณ์เป็นหลักประกันการชำระหนี้ภายใต้บทบัญญัติของกฎหมายที่เกี่ยวข้อง โดยวิเคราะห์ถึงปัญหาและอุปสรรคในการนำมาใช้เป็นหลักประกันการชำระหนี้ต่อสถาบันการเงิน เพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาดังกล่าว

จากการศึกษาพบว่า การนำเครื่องจักรและอุปกรณ์มาเป็นหลักประกันการชำระหนี้ต่อสถาบันการเงินตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยจำนำและจำนองมีปัญหาในทางกฎหมายและวิธีปฏิบัติ กล่าวคือ ผู้จำนำต้องส่งมอบเครื่องจักรและอุปกรณ์ที่ใช้เป็นหลักประกันการชำระหนี้ให้กับผู้รับจำนำ ผู้จำนำจึงไม่สามารถใช้เครื่องจักรและอุปกรณ์เพื่อการประกอบกิจการได้ แม้ว่ามีการจัดทำสัญญาจำนำเครื่องจักรและอุปกรณ์ สัญญาเช่าอาคารโรงงาน และสัญญาส่งมอบทรัพย์จำนำให้กับผู้จัดการโรงงานเพื่อให้มีผลเป็นสัญญาจำนำระหว่างคู่สัญญา แต่มีคำพิพากษาของศาลฎีกาวินิจฉัยโดยให้เหตุผลว่าการส่งมอบทรัพย์ในลักษณะดังกล่าวไม่ถือเป็นการจำนำตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ส่วนการจำนองแม้ผู้จำนองไม่ต้องส่งมอบเครื่องจักรและอุปกรณ์ให้กับผู้รับจำนอง แต่มีการจำกัดประเภทของเครื่องจักรและอุปกรณ์ที่จำนอง รวมทั้งกระบวนการหรือขั้นตอนการจำนองต้องใช้ระยะเวลานาน จึงก่อให้เกิดปัญหาและอุปสรรคในการนำเครื่องจักรและอุปกรณ์มาเป็นหลักประกันการชำระหนี้ต่อสถาบันการเงิน แม้ในปัจจุบันมีร่างพระราชบัญญัติหลักประกันทางธุรกิจ พ.ศ. .... ซึ่งเป็นหลักกฎหมายที่มีสาระสำคัญให้สามารถนำทรัพย์สินที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจมาใช้เป็นหลักประกันการชำระหนี้ได้โดยไม่ต้องส่งมอบการครอบครองให้กับผู้รับหลักประกัน และผู้รับหลักประกันมีบุริมสิทธิเหนือทรัพย์สินที่เป็นหลักประกันการชำระหนี้ รวมทั้งมีกระบวนการบังคับหลักประกันได้อย่างรวดเร็วโดยไม่ผ่านกระบวนการทางศาล ซึ่งเป็นการแก้ไขปัญหาและข้อจ􀂷ำกัดของการใช้เครื่องจักรและอุปกรณ์มาเป็นหลักประกันการชำระหนี้โดยการจำนำและการจ􀂷ำนอง ซึ่งกฎหมายในลักษณะนี้ได้พัฒนาและมีใช้มาแล้วในประเทศอื่นๆ เช่น ในประเทศอังกฤษมีกฎหมายที่เรียกว่า หลักประกันแบบลอย (Floating Charge) หรือในประเทศสหรัฐอเมริกามีกฎหมายเรียกว่า Uniform Commercial Code (UCC) Article 9 (Secured Transaction) อันเป็นกฎหมายแม่แบบเกี่ยวกับการนำทรัพย์สินมาเป็นหลักประกันการชำระหนี้ แต่อย่างไรก็ตาม ร่างพระราชบัญญัติหลักประกันทางธุรกิจ พ.ศ. .... ยังมีประเด็นปัญหาที่ไม่ชัดเจนเกี่ยวเกี่ยวกับ การไม่กำหนดประเภทของเครื่องจักรที่นำมาเป็นหลักประกัน ความหมายของการบังคับหลักประกันโดยวิธีประมูลโดยเปิดเผย และการจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์เจ้าของเครื่องจักร ดังนั้นวิทยานิพนธ์นี้จึงนำเสนอเพื่อแก้ไขปัญหาและข้อจำกัดของร่างพระราชบัญญัติดังกล่าว เพื่อให้นำเครื่องจักรและอุปกรณ์มาใช้เป็นหลักประกันการชำระหนี้ต่อสถาบันการเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพ