การเตรียมความพร้อมมาตรการการจัดการน้ำเพื่อลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติภัยแล้งด้านการเกษตร กรณีศึกษา: หมู่บ้านดอนไม้งาม ตำบลปราสาท อำเภอบ้านด่าน จังหวัดบุรีรัมย์

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา การเตรียมความพร้อมมาตรการการจัดการน้ำเพื่อลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติภัยแล้งด้านการเกษตรในหมู่บ้านดอนไม้งาม ตำบลปราสาท อำเภอบ้านด่าน จังหวัดบุรีรัมย์ โดยเป็นการศึกษาวิจัยแบบผสมระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพด้วยวิธีการใช้แบบสอบถามเพื่อสอบถามกลุ่มตัวอย่างครัวเรือนที่ทำเกษตรกรรมในหมู่บ้านจำนวนทั้งหมด 105 ครัวเรือนและการสัมภาษณ์เชิงลึกตัวแทนผู้บริหารและวิศวกรเทศบาลตำบลปราสาท และตัวแทนแกนนำหมู่บ้านดอนไม้งาม พร้อมทั้งวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และในส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่าหมู่บ้านดอนไม้งามมีการเตรียมมาตรการการจัดการน้ำ 2 มาตรการ คือ มาตรการแบบใช้สิ่งก่อสร้าง โดยการใช้น้ำจากคลอง/ลำธาร (37.4%) และสระน้ำหมู่บ้าน/หนองกะโตวา (14.6%) และอีกมาตรการคือ มาตรการแบบไม่ใช้สิ่งก่อสร้าง คือ การรอน้ำฝนเพียงอย่างเดียว (34.1%) และการใช้โอ่ง/อ่างเก็บน้ำฝน (7.3%) อย่างไรก็ตามครัวเรือนส่วนใหญ่ยังระบุว่าน้ำสำหรับทำเกษตรกรรมยังมีไม่เพียงพอ (87.6%) และเสนอให้เทศบาลเพิ่มมาตรการแบบใช้สิ่งก่อสร้างด้วยการขุดสระเพิ่มขึ้น สอดคล้องกับผู้บริหารและวิศวกรของเทศบาลที่ได้ให้สัมภาษณ์เชิงลึกถึงความต้องการที่จะปรับปรุงขนาดสิ่งก่อสร้างสำหรับกักเก็บน้ำและใช้น้ำทำการเกษตรแต่เดิมที่มีอยู่ และเพิ่มมาตรการแบบใช้สิ่งก่อสร้าง อันจะช่วยให้ความเสี่ยงจากภัยพิบัติภัยแล้งด้านการเกษตรลดลง แต่ปัจจุบันยังมีปัญหาเรื่องงบประมาณ และการประสานงานกับหน่วยงานส่วนกลาง